Competent of Incompetent ?

Wat is competentie ?

Een competentie is een verzameling van:

• Kennis & ervaring
  • Over welke informatie en ervaring beschikt iemand.
• Vaardigheden
  • Vaardigheden zijn fysieke activiteiten en/of handelingen waar iemand bedreven in is.
    Deze activiteiten en/of handelingen zijn aan te leren.
• Talent
  • Intelligentie
  • Persoonlijke eigenschappen
  • Motivatie

Het Dunning-Kruger effect

Incompetente mensen overschatten nogal eens hun eigen kunnen en daardoor wanen ze zich bovengemiddeld competent.

Mensen die werkelijk bovengemiddeld competent zijn, hebben daarentegen de neiging hun eigen kunnen te onderschatten.

Minder competente mensen slaan zo hun eigen capaciteiten hoger aan dan zij die veel competenter zijn. Dat kan een verklaring zijn voor het gebrek aan intellectueel zelfvertrouwen waar sommige competente mensen mee kampen: zij gaan ervan uit dat anderen net zo capabel zijn als zijzelf. Incompetente mensen vergissen zich dus doordat ze zichzelf te hoog inschatten, terwijl competente mensen zich vergissen doordat ze anderen te hoog inschatten.

Het dunning-krugereffect is een psychologisch verschijnsel. Het treedt op bij incompetente mensen die juist door hun incompetentie het metacognitieve vermogen ontberen om in te zien dat hun keuzes en conclusies soms verkeerd zijn. Het verschijnsel is vernoemd naar David Dunning en Justin Kruger die het niet bedachten maar er wel onderzoek naar deden en erover publiceerden.

Met betrekking tot een gegeven vaardigheid stelden Dunning en Kruger in 1999 als hypothese dat incompetente individuen:

1. de mate waarin zijzelf over die vaardigheid beschikken overschatten;
2. die vaardigheid niet in anderen herkennen;
3. geen besef hebben van de ernstige mate waarin zij tekortschieten;
4. na grondig te zijn getraind in die vaardigheid wel inzien dat ze vóór die training tekortschoten.

Maslov

Wat is nu de relatie met competentie volgens Maslov (1954) ?

Maslov heeft 4 fasen onderscheiden in het zich eigen maken van nieuwe kennis, vaardigheden of competenties :

• 1ste fase : Onbewust Onbekwaam
  • de persoon (de leerling) is zich niet bewust van een hiaat in kennis, niet bewust van het feit dat hij iets niet beheerst. Hij is er zich niet van bewust dat zijn gedrag niet effectief is in een bepaalde situatie.
• 2de fase : Bewust Onbekwaam
  • de persoon komt tot het inzicht dat hij iets mist en moet bijleren. Dit inzicht kan alleen verworven worden of mits assistentie van een derde. De leerling weet dus dat hij iets moet bijleren, maar weet echter nog niet wat en hoe.
• 3de fase : Bewust Bekwaam
  • de persoon is nu bezig met het verwerven van de gewenste/ontbrekende kennis of vaardigheid, om op die manier “bekwaam” te worden.
• 4de fase : Onbewust Bekwaam
  • De persoon heeft zich d.m.v. leren en oefenen nieuwe kennis of vaardigheden eigen gemaakt. Dan komt er een moment dat hij de nieuwe kennis, vaardigheden toont zonder dat hij zich ervan bewust is. Hij is niet meer bezig met de nieuwe kennis, denkt er niet meer over na, maar laat het automatisch zien, zonder daar zijn best voor te doen.

Conclusie

Zijn incompetente mensen onbewust of bewust onbekwaam en vertonen zij een (ongewenst) gedrag om die incompetentie te verdoezelen ? Of is er nog een andere relatie die hier niet aan bod komt ?

Ik ben geen psycholoog en ik heb geen andere deskundigheid in dit domein, maar ik ben er mij wel van bewust dat een goede verstandhouding in een project team van cruciaal belang is voor een soepele en efficiënte werking van dat team. Als project manager of project leider ben je verantwoordelijk voor een vlot project verloop en een succesvolle oplevering van het afgesproken project resultaat. Bij een groter project heb je dan ook een team dat samen met jou het project zal realiseren. Jouw leiderschap kwaliteiten en project management capaciteiten zijn de basis voor een efficiënt team.

Team leden moeten op elkaar kunnen vertrouwen, daarom moeten ze elkaar ook kennen. Vooral in het heetst van de strijd, op kritieke momenten, moet men kunnen terugvallen op blind vertrouwen zonder verrassingen en verborgen agenda’s. Het plots opduiken van incompetenties zijn dan heel onaangenaam, niet alleen voor de project leider, maar ook voor de persoon in kwestie en het hele team.